Sugilanon Ni Tita Linda

Maaeam Nga Magueang

Ni Tita Linda Belayro

Sa du-maan nga Tsina may mga magueang nga nagakabuhi hasta sang gatos dag-on o sobra pa. Ro andang guina ka-on hay mga preskong tinoean-on, ag mga prutas. Maeaka o kun hin-uno eang sanda naga ka-on it karne. Ro andang guina inum hay dugos nga halin pa sa nigwan o putyokan nga guina alila-an sa tunga it kabueakan.

Idto sanda naga istar sa ibabaw it bukid. Guinapatihan man nga may guina angkon nga kaaeam sanda. Abo nga nagatukad sa bukid agod magpangutana ag magpangayo it sabat kong andang kalisdanan. Kon may nagapati kanda hay may una man nga owa nagapati, kapares kong tatlong ka mag-amigo.

Isaeang adlaw, nagtukad sa bukid rong tatlo ka mag-amigo agod mapamatud-an guid kon matuod nga maaeam rondayang magueang. Pag-abot nanda sa ibabaw, guinbaton sanda, guin abi-abi, ag guinpakaon pa it prutas. Dayon naghambae ro pinakamagueang sa tatlo. “Lolo, abo nga nagapati nga maaeam ka kuno. Tugmaha abi kon buhi o patay rong pispis sa akon nga likod nga ginaboytan?” Nagdungok rong magueang. Guinham-eas nana ro anang mahaba nga balbas. Dayon tumindog ag magtikang-tikang. Naghambae dayon imaw.

          “Oto, sayod ko rong sueod ko imong isipan. Kon tugmahon ko nga buhi rong pispis, imo dayon nga pisliton hasta mamatay rong pispis. Kon tugmahon ko nga patay rong pispis, imo dayon nga buhian ro pispis agod makaeupad.

          Ro atong paeaabuton hay kapares kong kabuhi kong pispis. Kita eamang rong makapatay o makabuhi ko atong mayad-ayad nga paea-abuton. Sa atong alima naka-atang kon buhion naton o patyon ro atong handum. Kon gusto natong madinaeag-on, buhi-on mo rong pispis, mangin matutom ka sa imong pagtu-on, pag-obra o ano mang bueohaton nga makata-o kimo it kauswagan. Kon bo-ot mo nga patyon ro imong handum, madali man lang. Indi ka magtutom, magpabaya ka o mag-uyang ka ko imong oras sa owa it kapuslanan”.

          Nagbalikid dayon rong magueang ag nagpangutana. “Ano ro imong pili-on? Buhi-on o patyon rong pispis?” Nagpa-ino ino it mabuhay ro binatilyo. Patay eon ro anang ama ag magueang eon ro anang ina. Golpe imaw nga nagsinggit.

          “Ulang, gusto ko nga buhi-on rong pispis”.

Pagkatapos nga magpasaeamat sa magueang, nagpanaog rong tatlo nga busog sa kaaeam nga guin tao kanda kong maaeam nga magueang. /MP