Sa Kilid It Suba It Akean

Ni Ronquillo C. Tolentino

Ro Kamatayon It Tawo

Sin duda, indi malikawan ko tawo ro kamatayon. Sa pagcelebrar naton it fiesta it minatay sa Noviembre 1, una ro pagpadumdum man katon nga kita man sa ulihi hay mamatay. Ag kon ro aton nga mga guinhigugma hay tumaliwan, sanda umuna eamang.
Dagaya ro gina-hambae parte sa kamatayon it tawo. May una nga ginahambae sa latin it mawraya. “Tempus fugit, memento mori.” Sa inakeanon, ro bu-ot nga hambaeon karon hay nagataliwan ro tiyempo, tanda-i nga ikaw mamatay. O sa hinambae ngani sa biblia nga ginapadumdum man sa tawo kada tiyempo it pag umpisa it kwarisma pa-agi sa pagbadlis it mawraya. Memento homo, quia pulvis est, et in pulverem reverteris. Tanda-i mana nga ikaw tawo, nga sa eapok naghalin, sa eapok ka man magabalik.
Sa atong nasyong Pilipinas, una ro atong pagdumdum it mayad ko atong mga guinhigugma nga mga nagtaealiwan. Una man ro atong pagdumdum it mayad ko atong mga guinhi-gugma nga mga nagta-ealiwan. Una man ro aton kanda nga pagta-o it madaeom nga respeto, paghaead it bueak ag mga kandila, pagpangadi ko anda nga mga kaeag. Isaea eon gui-ato ro banwang Pilipinas nga may mabahoe nga pag-tanda ag paghigugma sa mga nagtaliwan sa kalibutan. Ag ro isaea sa rason karon hay ro aton nga maeapit nga solidaridad ag unidad sa familya.
Kon maghambae kita it pista it minatay, dayon man naton nga ginapaino-ino nga sa mga maragtas it mga naciones ag sa anda nga relihiyon, una ro pagpati nga may kabuhi sa pihak nga kalibutan pagkatapos naton nga aywanan ro eogta nga aton nga guinpuyu-an.
Kon matanda-an naton ag ginahigugma ro aton nga mga nag-taliwan, may isaea anay ka peota nga ro ana nga hinyo hay taw-an imaw it bueak, pakita-an imaw it higugma, pa athagan imaw it mayad nga hambae samtang imaw buhi pa. Ginapangayo nana ro kamayad it tawo, ro hiyum-hiyum it tawo samtang imaw gakabuhi sa kalibutan sa mawraya nana nga sinueat sa English. /MP