Ni Ronquillo C. Tolentino
Ro Consekwensya It Temprano
Nga Pagpakasae
Nga Pagpakasae
May tatlo kono ka singsing nga nakonectar sa paghigugma ag pag-pakasae. Ag raya, sa hinangae nga sugid ag sa ininglish imaw ro "engagement ring", ro "wedding ring" ag ro "suffering".
Kon raya man hay aton nga panan-awon nga hinangae, may una nga kamatu-oran. Sa raya nga kamatu-oran hay sa kon ro eaeaki ag babayi hay nagsueod sa pagpakasae nga sa kabata-on pa nanda.
Sa isaeang ka estudyo hanongod sa nagapakasae it bata pa o ginatawag nga "teenage marriage", ro mga unga ko mga binatan-on nga nagpaeakasae hay kon amat bukon it receptivo sa mga ginaturo sa eskuylahan ag sa panimaeay. Raya ro report nga guin publicar ni Josefina J. Card sa isaeang ka journal nga ro anang ngaean hay "Demography".
Ro mga experto sa panan-aw ag estudyo it kasae hay nakagtao it obserbasyon nga ro mga babaye nga naga asawa it temprano ag sa anda nga bata pa ag nag-ilinunga eagi hay nakagbuhin it anda nga tsansa nga magtinguha it pagtu-on, o makagbuoe it mataas nga kurso o makagpangita it mayad nga trabaho. Eowas pa kara, una man ro bukon it mayad nga relasyon o kon bukon ngani hay magulo nga pagpangabuhi.
Raya ag iba pa nga rasones ro nakagtao it owa it sayod nga epecto sa mga inunga ko nakag-asawa samtang sanda hay bata pa nga mayad.
Ag ro consekwensya nga mabahoe sa pag-asawa it bata pa hay matsa mabug-at guid sa ina si-in ngani, eowas ko ana nga pag-alila it unga, ro ina nagabaton it mabahoe nga responsibilidad sa pagpabahoe it unga.
Ina ro paghuwad it mga unga ko nag-asawa it bata pa nga tuea-ron ro inagyan ko anda nga guinikanan nga mag-asawa man sanda it bata.
It sa mayad ngani nga may panan-aw nga pag-abo it ginatawag nga "career women" ag ro pag-inabu man it ginatawag nga "day care". Ro consekwensya nga ma-sakit ko pagpakasae it bata pa hay it sa medyo piyan-piyan ro kabug-at it kalisud.
Busa kara, mayad guid sa gihapon nga ibutang sa husto nga edad ro pag-asawa.
Ro Tiempo It
Pag-umpisa Sa Pangabuhi
Ka-abu-an katon hay hatemptar kon amat nga magbangdanan nga ro aton nga pagpalya it pag-obra it mga bagay-bagay nga aton konta nga ha-abot kon naghinguha eamang kita.
Sa minatu-od hay bukon it sa patemprano o pa-ulihi it aton nga kabuhi nga kita man hay maka-umpisa it aton nga bueohaton ag hikit-an naton nga ro aton ngaron nga bueohaton hay mahimo.
Sa mga bata nga nagbuhat it mga mayad eakot eon karon ro aton nga mga baganihan nga si Dr. Jose Rizal, sa iba nga naciones mana it America, una eon kara si Jefferson nga samtang imaw hay 33 años eamang hay sinueat eon nana ro declaration of independence. Si Benjamin Franklin, nga sa edad it 26 años hay ana eon guinhuman ro ana nga sinueat nga Poor Richard’s Almanac o sa Inglatera, una si Charles Dickens nga sa edad it 24 hay ana man nga sinueat ro Pickwick Papers ag sa edad it 25, hay tinapos nana ro Oliver Twist. Una si McCormick nga sa edad it 23, guin invento nana ro "reaper". Si Newton sa edad it 24 hay nagpaguwa it ana nga theoria nga ginatawag nga "law of gravitation."
Sa mga magueang nga nagbuhat samtang mga 80 años eon sanda, una si Verdi nga sa edad it 80 hay tinapos nana ro opera nga Falstaff ag sa edad it 85 años nana hinuman ro pag-obra it opera ag kanta nga "Ave Maria". Una man si Goethe nga sa edad it 80 hay ana nga tinapos ro opera nga nahingaeanan nga "Faust". Si Alfred Lord Tennyson hay 80 años tag-ana nga tinapos ro "Crossing the Bar". Ro bantugan nga eskultor ag pintor nga si Michelangelo hay tina-pos man nana ro ana nga mga obra maestras tag imaw 87 años. Ag ro pintor nga si Titian hay nagtapos it ana nga memorable nga pagpinta it guerre it Lepanto.
Busa, ro tawo hay bukon it bata nga mayad o magueang nga mayad sa pagbutang nanda it mga obra nga hipupuslan it dagaya ag iba. /MP
Kon raya man hay aton nga panan-awon nga hinangae, may una nga kamatu-oran. Sa raya nga kamatu-oran hay sa kon ro eaeaki ag babayi hay nagsueod sa pagpakasae nga sa kabata-on pa nanda.
Sa isaeang ka estudyo hanongod sa nagapakasae it bata pa o ginatawag nga "teenage marriage", ro mga unga ko mga binatan-on nga nagpaeakasae hay kon amat bukon it receptivo sa mga ginaturo sa eskuylahan ag sa panimaeay. Raya ro report nga guin publicar ni Josefina J. Card sa isaeang ka journal nga ro anang ngaean hay "Demography".
Ro mga experto sa panan-aw ag estudyo it kasae hay nakagtao it obserbasyon nga ro mga babaye nga naga asawa it temprano ag sa anda nga bata pa ag nag-ilinunga eagi hay nakagbuhin it anda nga tsansa nga magtinguha it pagtu-on, o makagbuoe it mataas nga kurso o makagpangita it mayad nga trabaho. Eowas pa kara, una man ro bukon it mayad nga relasyon o kon bukon ngani hay magulo nga pagpangabuhi.
Raya ag iba pa nga rasones ro nakagtao it owa it sayod nga epecto sa mga inunga ko nakag-asawa samtang sanda hay bata pa nga mayad.
Ag ro consekwensya nga mabahoe sa pag-asawa it bata pa hay matsa mabug-at guid sa ina si-in ngani, eowas ko ana nga pag-alila it unga, ro ina nagabaton it mabahoe nga responsibilidad sa pagpabahoe it unga.
Ina ro paghuwad it mga unga ko nag-asawa it bata pa nga tuea-ron ro inagyan ko anda nga guinikanan nga mag-asawa man sanda it bata.
It sa mayad ngani nga may panan-aw nga pag-abo it ginatawag nga "career women" ag ro pag-inabu man it ginatawag nga "day care". Ro consekwensya nga ma-sakit ko pagpakasae it bata pa hay it sa medyo piyan-piyan ro kabug-at it kalisud.
Busa kara, mayad guid sa gihapon nga ibutang sa husto nga edad ro pag-asawa.
Ro Tiempo It
Pag-umpisa Sa Pangabuhi
Ka-abu-an katon hay hatemptar kon amat nga magbangdanan nga ro aton nga pagpalya it pag-obra it mga bagay-bagay nga aton konta nga ha-abot kon naghinguha eamang kita.
Sa minatu-od hay bukon it sa patemprano o pa-ulihi it aton nga kabuhi nga kita man hay maka-umpisa it aton nga bueohaton ag hikit-an naton nga ro aton ngaron nga bueohaton hay mahimo.
Sa mga bata nga nagbuhat it mga mayad eakot eon karon ro aton nga mga baganihan nga si Dr. Jose Rizal, sa iba nga naciones mana it America, una eon kara si Jefferson nga samtang imaw hay 33 años eamang hay sinueat eon nana ro declaration of independence. Si Benjamin Franklin, nga sa edad it 26 años hay ana eon guinhuman ro ana nga sinueat nga Poor Richard’s Almanac o sa Inglatera, una si Charles Dickens nga sa edad it 24 hay ana man nga sinueat ro Pickwick Papers ag sa edad it 25, hay tinapos nana ro Oliver Twist. Una si McCormick nga sa edad it 23, guin invento nana ro "reaper". Si Newton sa edad it 24 hay nagpaguwa it ana nga theoria nga ginatawag nga "law of gravitation."
Sa mga magueang nga nagbuhat samtang mga 80 años eon sanda, una si Verdi nga sa edad it 80 hay tinapos nana ro opera nga Falstaff ag sa edad it 85 años nana hinuman ro pag-obra it opera ag kanta nga "Ave Maria". Una man si Goethe nga sa edad it 80 hay ana nga tinapos ro opera nga nahingaeanan nga "Faust". Si Alfred Lord Tennyson hay 80 años tag-ana nga tinapos ro "Crossing the Bar". Ro bantugan nga eskultor ag pintor nga si Michelangelo hay tina-pos man nana ro ana nga mga obra maestras tag imaw 87 años. Ag ro pintor nga si Titian hay nagtapos it ana nga memorable nga pagpinta it guerre it Lepanto.
Busa, ro tawo hay bukon it bata nga mayad o magueang nga mayad sa pagbutang nanda it mga obra nga hipupuslan it dagaya ag iba. /MP
No comments:
Post a Comment