Sugilanon Ni Tita Linda

Ni Tita Linda Belayro

Itom Nga Buho

May isaeang ka manog eonip it perlas. Si Alim ra ngaean. Ko isaeang agahon ngato, samtang naga pahaum imaw ko andang pang adlaw-adlaw nga pamahaw, may hakita imaw nga itom nga alibang-bang sumueod sa andang kumidor. Golpeng nagbaylo ro dagway it alibang-bang tag naga eopad imaw.

Nangin tawo nga pareho katon. Tumugpa pa sa saeog. Nagpundo ag nangin isaeang ka magueang nga babaye ag naghambae, “idto ako naga estar sa idaeum it tubi sa isaeang ka itom nga buho”, anang guin sugid. Naduea dayon ro magueang.

Nag pahikas eon si Alim ag nag adto dayon imaw sa lugar nga ana perming guina adtunan. Nag eangoy ag nag paidaeum guid si Alim sa hasta nana matungkad. Hakita nana ro itom nga buho.

Guin sueod nana ratong buho. Madaeum gali ag nagpadayon imaw hasta naka abot imaw sa isaeang ka mahayag nga lugar nga guina istahan ko mga kataw, sirena, ag mga syokoy. Hakita ni Alim ro isaeang ka magueang nga eaeaki nga mahaba it bungot nga naga pungko.

Guin paeapitan imaw ag guin hambaean nga indi eon magbuhay ro andang kaharian kon indi sanda mabuligan. Sige abi ro pagpinaeopok it dinamita ko mga mangingisda. Sige man ro pag winasak it mga korales. Sige man ro paglinupok it mga bulkan tongod sobrang mainit eon ro tubi bangod sa mga higko pareho it mga kemikal. Hakita man ni Alim nga mga maniwang eon ro mga kataw ag sirena. Indi man sanda maka guwa agod maghampang bangod mahigko ro tubi. Ro itom nga buho hay matsa isaeang ka paraiso nga owa pa it naka antiguhan kundi si Alim eamang.

Uwa man magbuhay si Alim sa itom nga buho. Nag uli ag nag adto si Alim sa andang barangay kapitan. Nag paiba imaw sa anang pag adto sa andang mayor. Tongod karon, guin padaehan ko Mayor it mga retratista idto sa idaeum it itom nga buho. Nakipag hinun-anon sanda sa hari it itom nga buho. Owa it mahimo ro hari kundi buksan ro anang kaharian sa taga ibang kalibutan agod mabuligan sanda.

Ka’t hadiskubre ro itom nga buho (Dark Hole), nangin sueod it mga peryodiko, telebisyon, radio. Guin obrahan pa it pelikula. Tongod karon, nag eapnaag ro balita hanungod sa itom nga buho. Bangod karon, nagmando ro pamunuan nga bawae ro mag pilak it basura sa tubi. Bawae man ro pagdakop it isda paagi sa pagpaeopok it dinamita ag pagbo-oe it korales. Bilang baeos ko hari, nagregalo imaw it mga perlas ag mga pamunuan.

Imbis ibaligya ro mga perlas, guin butang nanda sa museum bilang handumanan. Makaron, idto pa guihapon ro mga perlas ngara naka display sa mga museum. /MP