Friday, May 11, 2007

Sugilanon Ni Tita Linda

Tita Linda Belayro

Pagbilog It Buean
Sa tanan nga kutob nga naga ta-o it kahayag sa atong kalibutan, guina dayaw ag guina handum ro pagbilog it buean. May mga tribu sa parte it Aprika nga guina hueat nanda ro pagbilog ko buean bangud naga pakita kanda ro andang guinatu-ohan nga diyos-diyos. May una man nga mga tribu nga naga hueat sa pagbilog ko buean tongod nagabuskad ro isaeang klaseng bueak nga naga ta-o it agimat o kundi hay naka pamayad it ano man nga klase nga baeati-an it tawo. Iya sa Pilipinas, may una man nga mga tawo nga naga pakasae sa kabilogan ko buean tongod raya sa andang pagpati hay naga kahueogan it bugna nga pagpangabuhi bangud rong bilog hay simbolo it kwarta.
Sa isaeang ka pamusod it kalibutan, may isaeang ka pamilya nga kada pagbilog it buean hay may hakikit-an sandang pinulbos nga bueawan sa andang ugsaran pagka-aga. Kon siin maghalin rayang regalo, owa masayori ko rayang pamilya.
Sa kada pagbilog it buean, ro mga tinuga sa idauem it eogta, mga duwende, engkanto, kapre ag iba pa nga naga estar sa idauem it eogta hay naga saka sa ibabaw agod mahayagan it buean ag mag-eawig ro andang kabuhi.
Isaeang bes nga nagbilog ro buean, nagbuka ro eogta sa ibabaw ko kaharian it mga engkanto ag dwende. Ko oras ngato, nag guwa man ro reyna ag hari agod mamasyar. May hakita sanda nga isaeang ka onga nga babaye, kaibahan ko anang ina nga naga poeot it basura.
Naila mag pamantaw ro reyna tongod gwapa, maputi ag mahaba it buhok. Si Limay ro anang ngaean. Nag baylo ro anang dagway ko reyna ag nangin isaeang ka daeagang gwapa. Guin sampit ko reyna si Limay agod magpamasyar. Ogaling umabot ro anang inang si Isabel ag guin pauli si Limay. Bangud sa mabuot nga pagka unga si Limay, nagsunod imaw sa anang ina. Naduea ro hari ag reyna ag nagbalik sa andang kaharian.
Halin kato, guin bantayan nanda rayang si Limay hasta nga nangin isaeang ka hamtong nga daeaga. Sa pag lipas it pilang buean, namatay ro asawa ko hari. Sa pagkabaeo ko hari, guinkaila-an nana si Limay. Abo nga mga regalo ro anang daea kada visita ogaling owa guid magbaton si Limay. Ko olihi, nagmasakit ro anang ina ag kinahangean nga daehon sa hospital agod ipa bo-eong. Samtang naga bantay si Limay sa ospital, may nagpakita kana nga isaeang ka eaeaki nga iba ro anang hitsura. Guinsugid nana nga may daea imaw nga kwarta halin sa anang amo nga guina bulig sa pag-pabueong sa anang ina. Tongod sa bulig it hari, nagmayad ro ina ni Limay. Pag-uli sa andang baeay, naghueat ro mga dama it hari agud sueangon si Limay. Bangud sa anang pagmahae sa anang ina, nagpasugot imaw nga magmunot idto sa idaeum. Ro mga bueawan nga kubyertos, baso, pinggan ag iba pa hay guin aywan sa anang ina. Masakit sa anang ina ro desisyon ni Limay, ogaling ha-um ro daeaga nga mag sakripisyo para sa anang pamilya.
Nangin reyna si Limay sa kaharian it mga dwende. Ogaling guina-sugtan mat-a imaw nga magbisita sa ibabaw it eogta kada magbilog ro buean. /MP

No comments: