Sugilanon Ni Tita Linda

Ni Tita Linda Belayro

Kadungganan Sa Basura

Isaeang ka basurero ro ama ni Arnel. Mahugod nga ama si Mang Segundo. May unga imaw nga si Arnel. Parabil imaw mamatay sa masakit nga Tuberculosis, anang guin bilin kay Arnel nga padayunon ro pangita nga manoglimpyo it mga higko sa karsada, sa mga daeanon tongod may bueawan sa pangitan-an ngara. 

Masino-eondong unga si Arnel. Anang guin sunod ro bilin ko anang ama. Sa mabuhay eon imaw nga ga linimpyo it gamo, owa guid imaw it hakita maskin sang gupod man lang nga bueawan. Abo eon ro hatipon nga basura ni Arnel sa andang baeay. Haeos matabunan eon ro andang baeay ko mga basura, ogaling owa man imaw it bueawang hakita. Tinak-an imaw it tinipon, busa nagplano imaw nga mag panaw eon lang sa Manila. 

Parabil imaw maka panaw, sa anang katoeogon ko gabi-e ngaron, nagpakita kana ro anang ama. Naghambae kay Arnel ro anang ama kon ano ro obrahon ni Arnel sa mga basura. Guin taw-an imaw it paagi kon ano ro ubrahon sa mga basura. Sa anang pagbugtaw, unang tumambad kana ro jacket ag kaeo ko anang ama. Guin suksok nana ro jacket ag kaeo. Dayon, nag umpisa imaw it pagpangita. Anang guin sunod ro sugo ko anang ama nga si Segundo bisan nagtaliwan eon sa kalibutan.

Guin tipon nana ro kada klase it basura. Guin tamnan nana ro mga kahon ag lata it iba-ibang bosoe ag kagang it tinuean-on. May kabueakan man ngani. Nag usoy man imaw it mga prutas pareho it lanzones, mangga nga anang guin tanum. Guin butangan nana it mga naeonot eon nga basura. Guin limpyuhan ro mga bote ag guin butang sa palibot para dekorasyon. Nagsadya-an ro anang palibot. Anang guin pongoe ro mga maeagko nga kahoy ag obrahon nga mga rock garden. Naghilway ro pamantawon, naglimpyo ro lugar ag may pagka malinong.

Tumaliwan ro tatlong buean, abo nga nakapan-o sa pagnami ko baeay ni Arnel. Tongod sa mga mayad-ayad nga hapan-uhan it mga tawo sa lugar ni Arnel, abo nga nagabisita kay Arnel. May mga maestra, ag andang mga estudyante nga naga agto agod magtan-aw kon mauno guin paeonot ni Arnel ro mga basura ag guin abono sa mga iba-ibang tanum. Kon ano ro guina himo ni Arnel agod mag eang-bo ro mga tanum. Nakaabot sa lokal nga mga opisyales it banwa ro guin obra ni Arnel. 

Tongod sa tumaeag-sahon ag maamlig nga guin himo ni Arnel, guin kilaea imaw ag guin padunggan. Ko pagsaueog ko kaadlawan ko andang banwa ag kapiyestahan ko andang hinigugmang Patron, guin padunggan si Arnel. Guin taw-an imaw it plake ag kwarta, premyo sa mayad-ayad nga binuhatan. Abo pa ro nagbinakae ko anang mga buhi nga tanum, mga tinuean-on, ag iba-ibang bunga it kahoy.

Rikara napa matud-an ni Arnel nga husto guid gali ro hambae ko anang ama nga may bueawan sa basura. Dugang pa hay nagtao pa kana it kadungganan nga sobra pa sa bueawan. /MP