Tuesday, May 23, 2006

Ro Sugilanon Ni Tita Linda Belayro

Misteryosong Bubon


May isaeang ka bubon nga maeapit sa plasa it Barangay Guingmu. Owa eon guinagamita rayang bubon ag guina pinilakan lang it basura. Ogaling sa kaabu-on ko basura nga guina pinilak adlaw-adlaw hay owa guid it pagkapuno. Kon gabii, abong nakakita nga nagakaeayo, pero owa man it sinial nga may nasusunog pagka–aga.
Isaeang gabii, nagahinampang ro mga onga sa plasa, may nakakita ag naka hugom it aso sa baba it bubon. Eaum nanda hay may nagsuga. Abo nga naka saksi pero pagka aga hay owa man it maskin nano nga nasunog. May isaeang ka magueang nga naga pakalimos nga nag paeapit sa bubon. Naghaboy imaw it pagkaon ag pumanaw nga owa it nakakita, dayon naduea.
Halin kato, nangin paeaisipan kanda sa mga taga barangay Guingmu rayang bubon. Gusto nanda nga tukibon rong misteryo nga naka putos sa bubon ngara. Sono sa mga katigueangan, rayang bubon hay tiempo pa it mga Kastila. Dating guina estaran royong lugar it isaeang ka Kastila nga naka asawa it Pilipina. Mapintas rayang Kastila. Sa owa magbuhay nag masakit rong ina ko babaye. Nagpangayo it bulig sa asawang Kastila. Owa pagtaw-i it bulig. Busa, namatay ro ina. Nagkasubo rong babaye. Nagbisita imaw sa andang baeay nga may daeang mga pagkaon. Pero owa imaw pagsugti ko anang asawa. Nagpanaw imaw nga owa nag-eaong. Pagkasayod ko Kastila, guinsueang ro asawa. Guinguyod nga parang hayop. Dayon, guinpasakay it pilit sa anang karwahe. Gustong magbaeos ro mga igmanghod it babaye ugaling guin punggan sanda ko andang magueang.
Pag-abot sa baeay, it Kastila, guin kulong rong asawa. Sa oras it pagkaon, guina daehan eang it pagkaon. Owa nana guina tabinga rong pagkaon. Nagpangamuyo imaw nga tueonon imaw it eogta. Pilang adlaw nga nagtaliwan, naglinog, nagbuka rong eogta. ag imaw nga asawa hay natabunan. Owa it naka sayod kon ano rong natabo. Nagbisita ro anang asawa, pero matsa may naghigop kana ag natabunan man imaw it eogta.
Halin ko rayang hitabo, kada gabii hay may nababatian rong mga tawo nga may naga panaghoy. Kon amat parang may nagasinggit. Guin kahadlukan rayang baeay. Pag-abot it mga hapon, guinsug-an rayang baeay tungod guin estaran it mga gerilya. Nabilin eon lang rayang bubon. Ag guin obrang tambakan it basura.
Makaron guina dayo rayang bubon sa plaza it Brgy Guingmu. Guin butangan ko Sangguniang Barangay it kurae agod indi mahueog ro mga onga. Guin obra man nga “wishing well” ag guina hueogan it mga sinsilyo. Sa kaabu abo nga naga hinaboy sa rayang bubon owa guid it pagkapuno. Sin-o baea ro nagasinaeap kara? /MP

No comments: