Tuesday, January 16, 2007

Sugilanon Ni Tita Linda

Tita Linda Belayro

Basoy

Mabuhay eon rong handum kong mag asawang Baste ag Sela nga magka-unga. Bukon pa guid man it magueang sanda nga daywa ngani kada gabi-i parabil sanda matueog, naga pangamuyo sanda sa Diyos nga mataw-an it onga maskin ano mat-a ro anang hitsura.
Isaeang adlaw, samtang naga ani it magueang nga kaeabasa si Baste, may nabati-an imaw nga limog nga naga halin sa sueod it kaeabasa. Guin daea nana ro kaeabasa sa andang baeay ag guinpihak.
"Madahan nga madahan basi maninahan" hambae kong limog. Guin dahan-dahanan man it pihak ni Baste rong kaeabasa. Pagka pihak tumambad sa anang printe ro isaeang ka eapsag nga maisot kapares it bahoe sa komaeagko it siki.
Abu rong kaila kong mag-asawa. Anda nga guin eambongan rong eapsag, ag guin obrahan it katre halin sa posporo. Tongod owa it gatas si Sela, guin gatasan nanda ro andang kanding ag baka agod ipasuso sa eapsag.
Amat-amat nga nagbahoe rong eapsag ogaling owa pa it pangaean. Sige nga paino ino ko mag-asawa. Pagkakita nanda sa kaeabasa, nakahuman sanda it pangaean.
"Basoy!" halin sa kaeabasa. Raya rong guin pangaean nanda sa onga. Halin kato, nangin kompleto ro anang pagkatawo ni Basoy.
Pag edad ni Basoy it pitong dag-on, guindaea imaw sa eskwelahan agud magtuon. Tongod sa kaisot ni Basoy, guinbutang imaw sa ibabaw it desk sa printe ko anang mga kaklase. Owa it adlaw nga owa nagatinangis si Basoy. Pirme abe imaw nga guina sinunlog ko anang mga kaklase. Ko ulihi, nabue-an imaw it gana nga mag adto sa eskwelahan. Ona eon lang imaw sa andang baeay nagabulig sa anang ina.
Nagtaliwan ro mga inadlaw ag kontento eon si Basoy sa anang pagtener sa baeay. Ogaling nagminasakit ro anang ama.
"Sin-o ro magatapos ko guin umpisahan nga pagligis sa eanas? Sin-o ro magihit ko andang anwang?"
Nabatian ni Basoy rong tanan nga hambae ko anang ama. Dali-dali man nga nag panaog si Basoy ag umadto sa eanas. Guin butang nana ro yugo it ligis sa li-og it anwang. Dayon sumaka imaw sa oeo it anwang ag sa kada liko it anwang anang guina pitik rong doeonggan agod magdasig. Natapos rong obra sa eanas. Guin gihit man nana rong anwang pagkatapos ag guin kompayan it mga dagami it paeay.
Hakibot it duro si Baste. Indi imaw makapati ko anang hakita. Maskin mawron rong kaisot ni Basoy hay abo ro anang naibulig sa anang guinikanan. Gusto guid nga makabulig si Basoy. Nagpanaw imaw sa may karsada ag pumungko sa isaeang ka "waiting shed". May nanaog nga magueang nga abo it dinaea. Sumueod imaw sa isaea sa mga karton samtang guina tus-on ko magueang rong karton.
"Ay, ay, guina tus-on, ay, ay, guina tus-on", hambae ni Basoy sa sueod it karton. Hinadlukan ratong magueang, pinilak ro anang guina tus-on, ag dumaeagan. Gumwa si Basoy ag hakita nana nga puro gatas ag mga de lata rong sueod. Umuli imaw ag patun-on si tatay na nga may hakita imaw nga mga dinaea nga karton ag puno it de lata.
Masunod nga adlaw, idto eon man imaw pumalastar sa "waiting shed". Pagkapanaog kong babaye nga may libon, idto eon man imaw sumueod.
"Ay, ay, matsa guina bitbit", hambae ni Basoy sa sueod. Hinadlukan ratong babaye. Matsa demonyo kuno rong sueod it libon, ngani pinilak nana ag dumaeagan sa kahadluk.
Pagguwa ni Basoy, kompleto rong sueod – may bugas, karne ag mga tinoean-on. Umuli eon man imaw sa anda agod hakuton ko anang ama ro dinaea.
Ko olihi matsa naga duda ro anang ama sa mga guina obra ni Basoy. Guin bawaean eon imaw nga magpanaw. Ogaling tongod sa kapilyuhan ni Basoy, owa nana pagsunda ro anang ama. Umadto eon man imaw idto sa karsada agod maadto man sa tindahan. Parabil imaw nakasakay, hakita imaw it ayam. Pag eaum it ayam hay isaea imaw ka kuring. Linagas imaw it ayam. Pagkakita ni Basoy sa naga lisik nga mata it ayam, dumaeagan imaw, nag paeagiw ag sumuhot sa idaeum it mga basura. Nalibre imaw ogaling nagbaho ro anang eawas tongod sa basura. Umuli imaw ag naligos. Halin kato owa eon imaw magpanaw-panaw. Una eon lang imaw nagtener sa andang baeay. /MP mailto:madyaas_pen@yahoo.com

No comments: