Sugilanon Ni Tita Linda

Ni Tita Linda Belayro

Busay Ni Apo Lakay

Pinuno it mga Igorote si Apo Lakay sa isaeang ka tribu sa lugar ir mga Igorot idto sa probinsya it Benguet. Guina tahod imaw ko anang mga nasakupan. Bukas perme ro anang paead sa mga naga dangop kana. Guina patihan nga may bubon si Apo Lakay sa sueod ko anang baeay ag guina patihan man nga rikara imaw naga bo-oe it tubi nga guina boeong sa mga tawo.

May naga hambae pa guid ngani nga puno it bueawan rondayang bubon. Owa it bisan sin-o man nga makasueod sa anang baeay tongod may matabo eon sa tawong nag pangahas nga sumueod sa anang baeay.

Nakaabot ro balita sa ibang tribu hanungod kay Apo Lakay. Ro ibang datu hay bu-ot man mag pangayo it tubi, maskin bayluhan nanda it sari-saring manggad. Ogaling guina kotatan ro pagta-o it tubi ni Apo Lakay. Tongod sa kahakog it iba, guin handum nanda nga boe-on ro mga bueawan ag ro may boeong nga tubi ni Apo Lakay. Isaea eon si Hangaway sa pihak nga bukid it Sierra Madre naga estar.

Nagtukad imaw sa kabukiran agod maka-abot sa lugar ni Apo Lakay. Pag abot sa lugar nga maeapit eon sa minuro ni Apo Lakay, nagpakuno-kuno imaw nga magueang nga manogpakalimos. Hakit-an imaw ko mga tawohan ni Apo Lakay busa guin daea si Hangaway sa baeay it Apo.

Guin pakaon pa anay imaw parabil paimnon it tubi halin sa bubon. Pagkakita nana sa naga idlap nga bubon, nagpati imaw nga puno it bueawan ro bubon. May sumueod nga tentasyon sa anang paino–ino. Bumangon imaw ag pinatay si Apo Lakay.

Guin ubos ro tubi sa bubon, naatas ogaling owa it bueawan nga hakit-an. Nagmaea ro bubon ag owa eon it mabo-oe ro mga tawo. Pati ro mga nagamasakit hay owa eon it pang boeong. Halin kato, owa eon it nagka enteres sa bubon ni Apo Lakay. Nawasak man ro anang baeay ag imbis nga gub-on ro baeay, may busay nga nagtunga, durong tubi, masueog, busa inanod ro baeay.

Nangin mabahoe nga bulig ro busay sa mga tawo. Rikara naga bo-oe it pang tug-on ag pagpainom sa mga hayop. Ko olihi, napan uhan nanda nga madaeum ro tubi. Puno gali it bueawan nga naga iba sa mga bato. Guin saeok nanda ro mga baeas ag ayagon agod makatipon it bueawan.

Nag mayad ayad ro pagpangabuhi ko mga tawo tongod sa bueawan. Bangod sa busay nga may bueawan, guin tawag nanda nga Busay ni Apo Lakay. /MP