Sugilanon Ni Tita Linda

Ni Tita Linda Belayro

Tres Marias

May tatlong ka magmanghod nga babaye. Sanda hay naga estar sa isaeang ka minuro. Guina tawag sandang Tres Marias bangud puro mga babaye ag mga daeaga pa. Sambilog kanda hay makaeam it alima. Sambilog hay maila-on sa eaeaki ag sambilog hay tsismosa.

Isaeang adlaw, nag-kasugot sandang tatlo nga mag adto sa syudad agod mag-usoy ko andang kama-eayran o swerte. Tag naga nabigar eon ro andang bapor nga guina sakyan, naka subeang sanda it mabaskog nga hangin busa nabagbag. Idto sanda guin dagsa sa isaeang ka isla ag idto lang sanda nag-pangabuhi.

Tumaliwan ro mga sang dag-on, may dumungka nga barko. Ro tag-ana it barko hay isaeang ka mang-garanon nga negosyante. Maila-on rayang negosyante mag-pamakae sa mga isla. Sa owa kapilahi, hakita nana ro isaeang ka Maria nga makaeam it alima. Buean eon it Febrero, Valentine month. Bu-ot nana nga pakasaean. Nagpamalibad it hugot ro daeaga ag guin sugid nana ro anang masakit. Nahadluk imaw basi makata-o it kahuy-anan sa andang pamilya. Nagsinghan ro manggaranon nga maduea mat-a ro anang masakit tongod sarang man nana ikatao ro ana tanang kinahangean. Busa nagmunot imaw sa eaeaki.

Tumaliwan ro sang dag-on o ikaywang dag-on nanda sa isla. May dumungka eon man nga barko. May pagka palikero ro eaeaki nga tag-ana it barko. Maila-on man imaw sa babaye. Naila-an man nana ro ratong babayeng maila-on man sa eaeaki. Pareho ko babayeng makaeam it alima, nag-balibad man rayang babaye bangud nahuya man imaw sa anang masakit. Bisan ano ro balibad, guin baton imaw ko eaeaki ag pareho man ro andang gusto.

Habilin ro sambilog nga Maria nga tsismosa, ogaling owa man mabuhayi hay may dumungka eon man nga barko. May hakilaea man imaw nga eaeaki. Ogaling, pagka-sayod ko eaeaki ko anang batasan, nanaw-ay imaw tongod maskin mag-inalin indi eot-a nana mabag-o ro anang batasan.

Nagpanaw ro barko, haaywan ro babaye. Una man mag estar sa isla hasta imaw namatay sa isla nga nangin kalansay. Owa mabuhayi, may dumungka eon man nga barko. Hakita ko mga pasahero ro kalansay nga naga hinambae. Nagka entresar ro isaeang ka eaeaki. Imaw ra hay naga paguwa sa karnabal. Guin daea nana ro kalansay ag guin butang sa sarswela sa plaza agod maka tan-aw ro mga tawo nga naga bayad sa takilya. Abo guid nga mga tawo ro bu-ot makakita ko kalansay nga naga hambae. Pag-abot it gabi-e punong-puno it mga tawo, ogaling indi eon nana mahambae ro kalansay. Ayawan it sugo ro tag-ana ogaling indi magtuman ro kalansay. Naakig ro mga tawo, busa guin wasak nanda ro tolda ag guin patay ratong eaeaki.

Leksyon: Malisod gali ro dilaan tongod owa it eabot nga imaw hay mamatay bangud owa imaw naila-i it tawo, mangin rason pa imaw it kamatayon ko ibang tawo.

(Note: Rayang suguilanon hay orihinal nga guin suguilanon ni Nanay Emma Bantigue Del Rosario it C. Quimpo St., Kalibo, Aklan.) /MP