Sugilanon Ni Tita Linda

Ni Tita Linda Belayro

Ro Baganihan It Mga Ilokano

Ro pangaean ni Lam-ang hay bukang-bibig sa kada Ilokano. Imaw ra ro guina kilaea nga baganihan sa bug-os nga Ilokandia. Kon ham-an, hayra ro epiko hanungod kana.
Si Lam-ang hay unga nanday Don Juan ag Namongan. Sanda ro pinaka manggaranon nga pamilya sa Ilokos. Sa pagkatawo pa eang ni Lam-ang, maka hambae eot-a imaw. Hasayran eon man nana sa anang ina nga nakipag away ro anang ama sa mga Igorot. Halin kato, owa eon maka balik ro anang ama. Nag ea-ong si Lam-ang sa anang ina nga imaw ro ma boeos sa pagkamatay ko anang ama.

Maskin guin pahan-an imaw nga peligroso ro anang paga obrahon, nagpadayon man imaw guihapon. Sa anang kaga-oy, nagpahuway anay imaw sa idaeum it punong kahoy.

Nagdamgo imaw nga ro oeo ko anang ama hay naga kabit sa butong ag guina piyestahan it mga Igorot. Sa anang kaakig, dali-dali imaw it bangon ag magpadayon sa pagpanaw hasta nakaabot sa lugar it mga Igorot. Hakita nana nga guina saut-sautan ro oeo ko anang ama.

Inatubang nana ro pinuno it mga Igorot nga si Bumakas. Nag away sanda. Sa bulig ko anang amigong hangin, hadaug nana si Bumakas kaibahan ko anang mga soldado halin sa 25 ka mga barangay.

Nag uli imaw sa anang ina. Sa owa magbuhay, nag ea-ong eon man imaw nga mapangasawa si Inez, ro pinaka gwapa nga babaye sa bug-os nga Ilokandia. Nag panaw si Lam-ang. Nag agi imaw sa suba agod magpaligos. Tongod sa kahigko ko anang buhok na higkoan man ro tubi it suba. Bangod kara, ro mga isda ag mga poeos-anon hay nagkaeamatay. Pagka paligos, nagpadayon it panaw. Hasubeang nana ro mga daeaga nga nagpreparar it shampoo halin sa abo it mga taeahib.

Nag ilis imaw it sadyaan nga biste ag kaibahan ko anang mga magic nga mga hayopan, nagpadueong sa baeay ni Inez. Hasubeang nana si Sumarong nga isaea sa naga pangasawa man kay Inez. Nag away sanda. Sa bulig ko anang amigong hangin, hadaug nana si Sumarong. Pati pa ngani si Saridandan nga bu-ot nga magpikot kana.

Sa pag-abot nana sa kalamutian, sayod ni Lam-ang nga may mga pagsubok imaw nga maagyan. Rondaya hay matupungan ro manggad nanday Inez. Sinabat sanda nga kumaingking guid lang ro manggad ni Inez ikumpara sa ana. May ana pa nga koneksyon sa negosyo sa hari it Puan-Puan. Nakapasa si Lam-ang sa pa abu-abo it manggad ag nag asawa sanda ni Inez.

Sa guihapon, owa pa matapos ro anang kalbaryo. Kinahangean nga mapatay rong isdang Rarang nga guina kahadlukan it tanan. Sayod si Lam-ang nga paga tunlon imaw it isda, ag guin tueon ngani. Pagkasayod ni Inez nga guin toeon ro anang asawa it Rarang, nag usoy imaw it pinaka mayad nga manog eonip. Guin tipon tanan ro toe-an ni Lam-ang ag guin hamyad sa tapis ni Inez. Paagi sa ritwal ko anang magic nga mga alilang hayop, nagbalik ro kabuhi ni Lam-ang. Nag uli sanda sa paghinugyaw ko mga tawo. Owa eon rong guin kahadlukan nga isda. Rondaya ro rasun kon ham-an it indi guid malipatan ro pangaean ni Lam-ang sa bug-os nga Ilokandia. /MP